Cốc Lếu là phường được hình thành trên nền đất cổ của thành phố Lào Cai, là địa danh gắn liền với suốt chiều dài lịch sử hình thành và phát triển của mảnh đất biên cương địa đầu tổ quốc. Trải qua bao thăng trầm và khó khăn, thử thách, đến nay, phường Cốc Lếu đã vươn mình trở thành một điểm sáng và dần khẳng định được vị thế là một phường trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch và đối ngoại của thành phố tỉnh lỵ Lào Cai. Đây là khẳng định thể hiện cho tinh thần đoàn kết của cán bộ và nhân dân phường Cốc Lếu trong suốt hành trình 30 năm xây dựng, phát triển (03/6/1993 – 3/9/2023)
Ngược dòng lịch sử
Tiền thân là 1 trong 5 tiểu khu chính của thị xã Lào Cai được thành lập từ năm 1991 với 1,18km2 và khoảng 300 nhân khẩu, ngày 03/6/1993 phường Cốc Lếu chính thức được thành lập theo Nghị định số 31 về việc thành lập các phường thuộc thị xã Lào Cai của Chính phủ ban hành. Sau sự kiện này, quán triệt quan điểm “ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, Đảng bộ phường Cốc Lếu đã tập trung trí tuệ của 45 đảng viên là những cán bộ cao cấp, có trình độ, tuổi Đảng cao... sinh sống trên địa bàn tham gia tư vấn, định hướng, phát triển, xây dựng phường Cốc Lếu. Với sự đoàn kết của Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân, sự lãnh đạo chỉ đạo sâu sát, kịp thời của thành phố Lào Cai... những tiêu đề để xây dựng một Cốc Lếu văn minh, hiện đại ngày càng hiện rõ.
Từ xuất phát điểm đầy khó khăn: Cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật sau chiến tranh biên giới đổ nát, hoang tàn; trụ sở làm việc của phường và các cơ quan của tỉnh, thị xã đều là lán trại tạm, nhà ở của nhân dân chủ yếu làm bằng tranh tre nứa lá. Khi tỉnh Lào Cai bắt đầu công cuộc kiến thiết và quy hoạch đô thị, Cốc Lếu là một trong những phường đầu tiên được khởi công xây dựng. Toàn địa bàn như một công trường lớn, các lực lượng tiến hành rà phá bom mìn, san lấp mặt bằng, làm đường giao thông, xây dựng trụ sở. Nhân dân bắt đầu trở về hồi cư theo chính sách của tỉnh, thực hiện công cuộc tái thiết lại phố phường, đến cuối năm 1993 phường Cốc Lếu đã có gần 4.000 nhân khẩu.
Đặc biệt, từ ngày 01/3/2020, địa giới hành chính phường Cốc Lếu được điều chỉnh mở rộng theo Nghị quyết số 896 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau điều chỉnh, phường Cốc Lếu có diện tích tự nhiên là 2,93 km2, cao gấp 2,5 lần diện tích ban đầu, dân số cao gấp 2 lần so với trước lúc sáp nhập, và là phường có dân số đông nhất thành phố.
Những bước chuyển mạnh mẽ
Tại thời điểm mới thành lập, Đảng bộ phường Cốc Lếu chỉ có 45 đảng viên thì nay sau 30 năm hoạt động, qua 7 kỳ đại hộ Đảng bộ Phường đã có hơn 1.200 đảng viên sinh hoạt ở 36 chi bộ trực thuộc. Không chỉ phát triển về tổ chức Đảng, sự phát triển của phường Cốc Lếu còn được thể hiện rõ nét trên mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng…. Được nhân dân lãnh đạo thành phố, tỉnh đánh giá cao.
Sau 30 năm xây dựng, đến nay Kinh tế phát triển nhanh và đúng hướng, đó là đẩy mạnh phát triển TM, DV và DL, giảm tỉ trọng sản xuất NLN; đến nay tỷ trọng thương mại, dịch vụ chiếm 98% trong cơ cấu kinh tế trên địa với trên 70% số hộ kinh doanh thương mại, du lịch và dịch vụ; CN-XD chiếm 2%, không còn SX NLN với trên 200 doanh nghiệp đang hoạt động trên nhiều lĩnh vực. Tổng giá trị các ngành kinh tế trên địa bàn đã tăng từ 36 tỷ đồng lên trên 8.000 tỷ đồng; thu ngân sách nhà nước tăng từ 221 triệu đồng lên 30 tỷ đồng, tăng 135 lần; tăng trưởng b́ình quân hàng năm đạt trên 15%; Tỷ lệ hộ nghèo ngày đầu mới thành lập chiếm 11%, đến năm 2016 đã không còn hộ nghèo; Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 5 triệu đồng lên 145 triệu đồng, cao hơn 29 lần so với ngày mới thành lập và cao hơn nhiều so với mức bình quân chung của tỉnh và thành phố.
Hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị trên địa bàn được đầu tư xây dựng đồng bộ, theo hướng hiện đại, đảm bảo tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp; 100% các tuyến phố được thảm nhựa hoặc bê tông Áp phan, lát vỉa hè, trồng cây xanh, lắp hệ thống chiếu sáng đô thị. Công tác quản lý trật tự đô thị được duy trì chặt chẽ. Với tinh thần chủ động, sáng tạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự vào cuộc của hệ thống chính trị, sự đồng thuận, ủng hộ cao của toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn, trong những năm qua công tác xã hội hóa chỉnh trang, cải tạo đô thị, xây dựng tuyến phố văn minh, kiểu mẫu đã đạt được hiệu quả cao, phát huy được nội lực trong nhân dân, với tổng kinh phí xã hội hóa hàng nghìn tỷ đồng, đến nay toàn thành phố Lào Cai mới có 8 tuyến phố đạt tuyến phố kiểu mẫu thì phường Cốc Lếu đã có 6 tuyến phố đạt tiêu chí tuyến phố kiểu mẫu, đó là các tuyến phố: Hòa An, Sơn Tùng, Võ Thị Sáu, Cốc Lếu, Đăng Châu, Nguyễn Khuyến.
Chất lượng giáo dục - đào tạo được nâng lên rõ rệt, trên địa bàn phường có 13 trường học đủ cả 04 cấp học, với tổng số trên 7.000 học sinh; 100% các trường đã đạt chuẩn quốc gia; Chất lượng giáo dục của các trường đều nằm trong tốp đầu của thành phố; trong đó có 2 trường được thành phố lựa chọn để xây dựng Trường trọng điểm về chất lượng; các trường học đều hướng tới mục tiêu xây dựng trường học thông minh, hạnh phúc. Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm, Phường luôn duy trì và nâng cao chất lượng bộ tiêu chí chuẩn quốc gia về Y tế.
Các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao phát triển đa dạng, phong phú và rộng khắp; hệ thống các thiết chế văn hóa không ngừng được hoàn thiện, 100% các khu dân cư đều có nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng; trong đó có 02 nhà văn hóa được thành phố đầu tư xây dựng với quy mô hiện đại; có 2 sân bóng phục vụ các hoạt động thể dục thể thao; 100% các khu dân cư đều thành lập được các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể thao hoạt động tự nguyện, xã hội hóa cao và ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả. Hàng năm cơ bản 100% tổ dân phố, trên 98% hộ gia đình đạt văn hóa, 95% trở lên các cơ quan đạt văn hóa. Công tác an sinh xã hội luôn được chính quyền, các đoàn thể, các cơ quan doanh nghiệp quan tâm, chăm lo, động viên kịp thời các đối tượng chính sách, những gia đình có hoàn cảnh khó khăn đột xuất.
Quốc phòng - An ninh luôn được củng cố và giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, các tệ nạn xã hội được kiềm chế, đẩy lùi. Các hoạt động đối ngoại nhân dân được tăng cường mở rộng; thường xuyên trao đổi kinh nghiệm với các địa phương trong và ngoài tỉnh; tổ chức nhiều hoạt động giao lưu hữu nghị nhân dân giữa các câu lạc bộ của phường với huyện Hà Khẩu, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Vững bước tương lai
Chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển, mặc dù có những khó khăn song với khẩu hiệu “Đoàn kết, kỷ cương, văn minh, giàu đẹp” Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cốc Lếu đã tạo nên khí thế thu đua sôi nổi, thực hiện thắng lợi toàn diện nghị quyết đại hội Đảng bộ các cấp, những kết quả đó là nền tảng vững chắc, tạo thế và lực để phường Cốc Lếu bước vào giai đoạn mới với nhiệm vụ cách mạng mới. Thời gian tới, với những chủ trương, giải pháp đúng đắn, sự đoàn kết, đồng lòng của tập thể lãnh đạo, sự quyết tâm của cán bộ, Đảng viên và nhân dân toàn phường, phường Cốc Lếu sẽ nêu cao ý chí tự lực, tự cường, năng động, sáng tạo và không ngừng đổi mới; phát huy nội lực, tranh thủ mọi nguồn lực, phát huy lợi thế là một phường trung tâm về kinh tế, tạo môi trường thuận lợi thu hút đầu tư, tạo bước đột phá trong phát triển thương mại, dịch vụ và du lịch để trở thành phường có kinh tế phát triển năng động; khai thác triệt để các nguồn lực cho đầu tư phát triển đô thị, đẩy mạnh chỉnh trang đô thị, xây dựng tuyến phố văn minh, kiểu mẫu, sớm hoàn thiện tiêu chí phường đạt chuẩn văn minh đô thị; nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, các danh hiệu văn hóa; đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, tất cả vì mục tiêu: Xây dựng phường Cốc Lếu ngày càng giầu đẹp, xây dựng hình ảnh con người Cốc Lếu văn minh, lịch sự, thân thiện, kỷ cương, luôn đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước để tiếp tục khẳng định vị thế là một phường trung tâm của thành phố 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng, góp phần quan trọng sớm đưa thành phố trở thành thành phố biên cương hữu nghị, thông minh, đặc sắc, đạt các tiêu chí đô thị loại I, là một trung tâm phát triển vùng Tây Bắc như Nghị quyết đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ XXIII đã đề ra.